Resultaten van een inwonersraadpleging over wat belangrijk is bij keuzes tussen windlocaties in de provincie Utrecht
Bijna 7.000 inwoners van de provincie Utrecht adviseerden een burgerforum over de (on)wenselijkheden van windenergie. Voor- en tegenstanders van windenergie blijken het grotendeels eens over de criteria voor windlocaties.
Provincie Utrecht heeft een onderzoek gedaan wat de meest kansrijke gebieden zijn voor windmolens. Omdat de keuzes van de provincie gevolgen kunnen hebben voor inwoners, wilde de provincie inwoners betrekken bij belangrijke keuzes over windmolens
In deze inwonersraadpleging onderzocht Populytics wat volgens inwoners van Provincie Utrecht belangrijk is bij keuzes tussen windlocaties. De raadpleging werd uitgevoerd op basis van de Participatieve Waarde Evaluatie methode (PWE).
Bij het ontwerpen van de raadpleging is gekeken welke informatie over voorkeuren van inwoners nog mist om goede besluiten te kunnen nemen over keuzes tussen windlocaties. Hieruit volgde dat er nog onvoldoende kennis was over hoe inwoners vinden dat de provincie gevolgen en ontwerpprincipes moet afwegen bij het maken van keuzes tussen wind locaties. Op basis hiervan is een raadpleging gemaakt die bestond uit drie delen:
- Wat vind je van de redenen van de provincie om windmolens te bouwen en van tegenstanders om geen windmolens te bouwen?
- Hoe vind je dat de provincie gevolgen van windmolens moet afwegen?
- Waar moet de provincie volgens jou vooral rekening mee houden bij keuzes over windmolens?
In het tweede onderdeel werd aan deelnemers gevraagd om vier keer een keuze te maken tussen twee mogelijke locaties voor windmolens. Deelnemers kregen voor elk van de twee locaties de gevolgen te zien. Op basis van deze keuzes kunnen we meten hoe deelnemers gevolgen ten opzichte van elkaar wegen.
In het derde onderdeel konden deelnemers 100 punten verdelen over 10 dingen waar de provincie rekening mee kan houden bij keuzes over windmolens. Als ze vonden dat de provincie ergens veel rekening mee moet houden, dan gaven ze veel punten. Als ze vonden dat de provincie ergens weinig rekening mee moet houden, dan gaven ze weinig of geen punten.
Aan de raadpleging hebben 6.965 inwoners van de provincie Utrecht meegedaan. 2.271 deelnemers zijn zo geselecteerd dat de uitkomsten representatief zijn voor de bevolking van de provincie Utrecht op de kenmerken geslacht, leeftijd en opleidingstype. 4.694 deelnemers hebben meegedaan aan een open raadpleging. De uitkomsten van deze open raadpleging zijn niet representatief voor de bevolking, maar de uitkomsten van de representatieve doelgroep zijn dus wel representatief voor de inwoners van de provincie Utrecht. In het rapport zijn de resultaten van beide groepen apart te vinden, waarbij opvalt dat het verschil tussen beide doelgroepen niet al te groot is.
Inzicht: Voorkomen overlast voor omwonenden en natuur is het meest belangrijk
In het tweede deel van de raadpleging kennen inwoners van Provincie Utrecht het meeste gewicht toe aan het voorkomen dat er windmolens worden gebouwd binnen 500 meter van woningen en het bouwen van windmolens in de buurt van een natuurgebied. Inwoners van provincie Utrecht zijn gemiddeld bereid om 39 euro te betalen om te voorkomen dat er 10 woningen binnen 500 meter van een windmolen staan en 100 euro om ervoor te zorgen dat een windmolen 1 kilometer extra komt af te staan van een natuurgebied. Inwoners vinden 1 kilometer extra afstand van een natuurgebied even belangrijk als het voorkomen dat er 25 woningen binnen 500 meter van een windmolen staan.
Deelnemers verschillen van mening over wat te doen als je moet kiezen tussen een windmolen dichtbij een natuurgebied en een windmolen dichtbij woningen. De helft kiest dan voor de ene optie en de helft voor de andere optie.
In het derde deel van de raadpleging geven deelnemers aan dat zij het vooral belangrijk vinden dat windmolens worden gebouwd op plekken waar al veel geluid is en men heeft een sterke voorkeur voor het beschermen van vogels en dieren.
Inzicht: Deelnemers hebben een sterke voorkeur voor het clusteren van windmolens op een paar plekken
Het valt op dat uitgesproken voorstanders en tegenstanders een sterke voorkeur hebben voor het clusteren van windmolens. Zij zien niets in het gelijk verdelen van molens over de provincie. De middengroepen hebben een lichte voorkeur voor clusteren ten opzichte van het gelijk verdelen van windmolens over de provincie.
Inzicht: Financiële aspecten minder van belang
Bij keuzes tussen windmolenlocaties vinden deelnemers het minder belangrijk dat er wordt gekeken naar de goedkoopste oplossing. Het voorkomen van overlast voor mens en natuur vinden deelnemers belangrijker. Deelnemers vinden financieel voordeel voor omwonenden een relevante factor in de keuzes tussen locaties voor windmolens, maar ze vinden andere dingen zoals het voorkomen van overlast en het kiezen voor clusteren belangrijker. Het geven van financiële voordelen aan mensen met een laag inkomen vinden deelnemers een onbelangrijke factor. Voorstanders van windmolens vinden het geven van financiële voordelen voor omwonenden en lage inkomens veel belangrijker dan tegenstanders van windmolens.
Inzicht: Windmolens veraf bouwen van cultuur historisch erfgoed vinden deelnemers relatief onbelangrijk
Zowel in de representatieve raadpleging als de open raadpleging kennen inwoners weinig belang toe aan ‘bouw windmolens zo ver mogelijk af van cultuur historisch erfgoed’. Het maakt deelnemers niets uit of een windmolen wel of niet in de buurt van een recreatiegebied wordt gebouwd.
De uitkomsten van de raadpleging zijn overhandigd aan een burgerforum. Dit burgerforum heeft de uitkomsten gebruikt om acht criteria vast te stellen die de provincie kan gebruiken bij het kiezen tussen windlocaties en deze criteria werden ook gerangschikt van meest belangrijk naar minst belangrijk. De volgorde van de criteria komt sterk overeen met de uitkomsten van de PWE raadpleging.
